Όταν τα παιδιά λένε ψέματα...

Όταν τα παιδιά λένε ψέματα!

"Ο σκύλος έφαγε την εργασία μου." " Εκείνος/η το ξεκίνησε." "Είμαι άρρωστος/η σήμερα." "Δεν είναι εδώ." Τα παιδιά λένε τέτοια ψέματα συχνά, είτε γιανα αποφύγουν την τιμωρία είτε να αποκρούσουν την αμηχανία που νιώθουν, ή ακόμηκαι για να προστατέψουν κάποιον. Ακόμα κι αν τα παιδιά λένε ψέματα για τουςίδιους λόγους που οι ενήλικες λένε, τείνουμε να καταδικάζουμε πιο συχνά ταπαιδιά ως ανήθικα.

Τα παιδιά λένε ψέματα για διαφορετικούς λόγους αναλόγως τηνηλικία. Τα πολύ μικρά παιδιά δεν μπορούν ακόμη να είναι σε θέση πάντοτε να διακρίνουντη φαντασία από την πραγματικότητα. Τα παιδιά σε μικρή ηλικία μπορεί να πουνψέματα επειδή χωρίς πρόθεση έχουν ξεχάσει να κάνουν κάτι. Γύρω από την ηλικίατων 5 ή 6 ετώ τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν μια πιο συνεπής κατανόηση τηςδιαφοράς ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα και είναι λιγότερο πιθανόνα επιμείνουν ότι οι φαντασιώσεις τους είναι αληθινές. Γύρω από αυτή τηνηλικία, το παιδί αρχίζει να αναπτύσσει μια συνείδηση και καταλαβαίνει ότιορισμένες συμπεριφορές μπορεί να απογοητεύσουν τους γονείς του/της και νανιώσει ενοχές που συνδέονται με το παράπτωμα. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία, επίσηςλένε ψέματα ή υπερβάλλουν εκτενώς, προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή τωνγονιών τους.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;

· Διδάξτε στο παιδί σας μέσα από παιχνίδια ρόλων, την αξία του να λέει την ΑΛΗΘΕΙΑ.  Αυτό θα πάρει χρόνο, επομένως έχετε υπομονή.

· Μην αποδέχεστε δικαιολογίες για τα ψέματα, τα ψέματα δεν είναι ΑΠΟΔΕΚΤΑ.

· Τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν τις ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ όταν λένε ψέματα και όποτε είναιδυνατόν, θα πρέπει να ζητήσουν ΣΥΓΓΝΩΜΗ για αυτό.

· Δεν έχει σημασία το ψέμα, τα παιδιά ΠΡΕΠΕΙ να γνωρίζουν ότι τα ψέματα δεν είναιποτέ αποδεκτά και τέτοια συμπεριφορά δεν θα είναι ανεκτή.

· Τα παιδιά θέλουν συχνά να κρατήσουν τους γονείς ή το δάσκαλό τους ευχαριστημένουςκαι για αυτό μπορεί να πουν ψέματα. Πρέπει να γνωρίζουν ότι ΕΣΕΙΣ εκτιμάτε τηναλήθεια πολύ περισσότερο από μια ανάρμοστη συμπεριφορά.

· Τα παιδιά πρέπει να είναι ΜΕΡΟΣ της λύσης και των συνεπειών. Ρωτήστε τους τι είναιέτοιμοι να δώσουν ή να κάνουν για να είναι ειλικρινείς.

· Υπενθυμίστε στο παιδί ότι είστε αναστατωμένοι με ό,τι εκείνο έκανε. Αφήστε τον / την ναγνωρίζει ότι είστε ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΜΕΝΟΙ.

· ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ τις γρήγορες παράλογες αποφάσεις.

· ΜΗΝ επιβαρύνετε το παιδί σας με πάρα πολλούς κανόνες και μεγάλες προσδοκίες. Όσοι περισσότεροι κανόνες υπάρχουν, τόσο πιο πιθανό τα παιδιά να τους παραβλέψουν,ώστε να αποφύγουν την τιμωρία.

· Προσπαθήστε να ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΤΕ το λόγο για τον οποίο το παιδί σας λέει ψέματα. Αυτό το παιδίπροσπαθεί να κρύψει μέσω ψεμάτων κάτι που μπορεί να είναι πολύ πιο σημαντικόαπό ό, τι το ίδιο το ψέμα.

· Μην ΚΑΤΗΓΟΡΕΙΤΕ, π.χ. “Αναρωτιέμαι πώς αυτόχύθηκε το γάλα - Εύχομαι κάποιος να το καθαρίσει.”. Είναι πιο πιθανό ναπάρετε μια ειλικρινής απάντηση αν πείτε "Σάρα, εσύ έχυσες το γάλα;"

Ποτέ μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά σας πρέπεινα γνωρίζουν ότι ενδιαφέρεστε γι 'αυτά και ότι μπορούν να συμβάλουν με θετικότρόπο. Αφιερώστε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα για να κατακτηθεί η αλήθεια και ηειλικρίνεια, μείνετε συνεπείς, υπομονετικοί και να κατανοήσετε ότι η αλλαγή θαπάρει χρόνο.

Συμβουλές για την ενθάρρυνση της ειλικρίνειας

Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και είναιαρκετά ώριμα για να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ του τι είναι αλήθεια και τιόχι, είναι καλό να ενθαρρυνθούν να λένε την αλήθεια. Εάν το παιδί σας σας λέεικάτι που είναι φανταστικό, απλά δεχτείτε το. Η προσποίηση και η φαντασία είναισημαντικά για την ανάπτυξη του παιδιού σας. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορείνα σας πει ότι αυτή είναι σούπερ-ήρωας. Θα μπορούσατε να απαντήσετε με τηνερώτηση σας σχετικά με τις υπερ-δυνάμεις του/της.

Οι υπερβολικές ιστορίες που δείχνουν καυχησιολογίαμπορεί να είναι ο τρόπος του παιδιού να πάρει τον θαυμασμό ή το σεβασμό απότους άλλους. Εάν αυτό συμβαίνει συχνά, ίσως να θέλετε να χρειάζεται ναεπαινείτε περισσότερο το παιδί σας, ώστε να ενισχυεθεί η αυτοεκτίμησή του/της.

Βεβαιωθείτε ότι έχετε σαφείς κανόνεςσχετικά με το ποια συμπεριφορά είναι αποδεκτή στο σπίτι σας. Τα παιδιά είναιπιο πιθανό να συμπεριφέρονται μέσα σε αποδεκτά όρια, αν επιβάλλονται σαφείςκανόνες.

Όταν το παιδί σας λέει την αλήθεια,επαινείστε το για να συνεχίσει να είναι ειλικρινές. Πείτε, πχ. "Είμαι πραγματικά ευτυχής που μου είπες τηναλήθεια. Μου αρέσει όταν είσαι ειλικρινής”.

Εάν το παιδί σας σάς παραπλανά σκόπιμα,να ξέρει ότι αυτό που κάνει δεν είναι αποδεκτό. Εξηγήστε γιατί αυτό δεν είναι καλόκαι ότι μπορεί να μην είστε σε θέση να το εμπιστευτείτε στο μέλλον. Στησυνέχεια, χρησιμοποιήστε τις κατάλληλες συνέπειες για τη συμπεριφορά πουοδήγησε στο ψέμα. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας ζωγράφισε στον τοίχο, να τοπάρετε  μαζί για να σας βοηθήσει νατο καθαρίσετε.

Εάν το παιδί σας συνεχίζει να επιμένειστο να λέει ψέματα σκοπίμως, ίσως να πρέπει να ενισχύσετε την ιδέα ότι αυτό δενείναι αποδεκτό με τη χρήση κατάλληλης στρατηγικής πειθαρχίας. Αν εξηγήσετε στο παιδίσας τη συνέπεια, μπορεί να το βοηθήσετε να βγείτε από τη συνήθεια.

Ρίξτε μια ματιά στο τι προκάλεσε τηνσυμπεριφορά πίσω από το ψέμα. Εάν το παιδί σας είπε ψέματα για να τραβήξει τηπροσοχή σας, εξετάστε πιο θετικούς τρόπους που θα μπορούσαν να τραβήξουν τηπροσοχή σας. Αν είπε ψέματα για να πάρει κάτι που ήθελε - για παράδειγμα,καραμέλες από τη γιαγιά – εξετάστε ένα σύστημα ανταμοιβών. Μπορείτε, επίσης ναχρειαστεί να εξετάσετε το περιβάλλον για να το βοηθήσετε να αποφύγεικαταστάσεις στις οποίες δεν νιώθει καλά.

Προσπαθήστε να αποφύγετε να λέτε τοπαιδί σας «είσαι ψεύτης/ψεύτρα».Τέτοια επισήμανση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αυτοεκτίμησή του. Είναι πιοχρήσιμο να επισημαίνετε και να μιλήσετε σχετικά με τις ενέργειες και τιςσυμπεριφορές του παιδιού σας.

Ένας τρόπος για να αποθαρρύνετε ταπαιδιά σας από τα ψέματα είναι να κάνετε ένα αστείο, ή να φουσκώσετε τηναναληθή δήλωση. Για παράδειγμα, ένα παιδί μπορεί να εξηγήσει ένα σπασμένοπαιχνίδι με το ρητό, «Ένας άντρας ήρθεκαι το έσπασε». Θα μπορούσατε να πείτε κάτι ανόητο όπως, “Γιατί δεν τον καλεσες σε δείπνο;”Συνεχίστε το αστείο λίγο περισσότερο έως ότου το παιδί «ομολογήσει». Με αυτό τον τρόπο, θα αποκαλύψει το ψέμα χωρίςοποιαδήποτε ανάγκη για πειθαρχία ή σύγκρουση.

Περισσότερες συμβουλές

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, τα ψέματαμπορεί να γίνουν συνήθεια. Αν αυτό συμβαίνει συχνά, μιλήστε της/του για το πως ψέματου/της σας κάνει να νιώθετε, πώς αυτό επηρεάζει τη σχέση σας μαζί του/της, καιθα μπορούσε να σταματήσει να τον/την εμπιστεύεστε.

Μερικές φορές τα παιδιά λένε ψέματα γιανα κρατήσουν ένα μυστικό ή να προστατεύσουν κάποιον/α. Για παράδειγμα, έναπαιδί που έχει κακοποιηθεί από έναν ενήλικα συχνά θα ψεύδεται για ναπροστατεύσει τον ενήλικα ή επειδή νιώθει ντροπή. Συχνά, υπάρχει ο φόβος ότι τοπαιδί θα τιμωρηθεί αν πει την αλήθεια. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας λέει ψέματασχετικά με ένα σοβαρό θέμα:

· Δώστε του/της μεγάλη διαβεβαίωση ότι θα είναι ασφαλές αν πει την αλήθεια.

· Κάνετε το καλύτερο δυνατόν για να τον/την πείσετε ότι μπορείτε να κάνετε τα πράγματακαλύτερα.

· Ίσως χρειαστεί να πάρετε επαγγελματική βοήθεια σε αυτή την περίπτωση. Ο γιατρός σαςή ο σχολικός σύμβουλος μπορεί να σας δώσει χρήσιμες συμβουλές.

ΒαλέριαΚιλαμπέρια

MSc., BSc. Psychology

ABA Practitioner

Πηγή φωτογραφίας: http://www.multiplemayhemmamma.com/2013/01/lies-kids-tell-their-parents.html#sthash.lwxssyVg.dpbs